آیین حمــام تحقق منظرآیینی حمام‌‌ ایرانی در دوران اسلامی از خلال متون، ساختار حمام و نقوش تزیینی (نمونۀ موردی: نقوش و مظاهر آیینی: حمام گنجعلی‌خان کرمان)

نویسنده

چکیده مقاله:

حمام و فرآیند استحمام فراتر از یک مکان و به ‌تبع آن فعالیتی مرتبط با بهداشت فردی و عمومی، در شکل سنتی خود در جامعۀ ایرانی یک فعالیت جمعی بوده که رفته‌رفته و در اثر ورود ذهنیت انسان به یک فضای جمعی معمارانه در طول زمان مشمول قاعدۀ عینی-ذهنی شده است. همچنین در اثر ارتباط اجتماعی، باورهای مذهبی، نفوذ جامعۀ طبقاتی و سنت‌های فرهنگی به پدیده‌ای فراتر از فعالیتی جمعی، عملی شخصی یا مربوط به گروه اجتماعی خاص بدل شده است و ضمن احاطه بر همۀ این گروه‌ها به دلیل سپری‌شدن بخش قابل ‌توجهی از زمان مردم جامعۀ سنتی در این کالبد و ریشه‌یافتن این بنا در ارسن‌های شهری، محلات، کوی‌ها و برزن‌ها در بازه‌ای طولانی از تاریخ زیست انسان، وجهی ناخودآگاه، ممزوج با عرف و باورهای مذهبی به خود گرفته و به بیانی دیگر به شکل یک آیین اجتماعی درآمده است.در این مجال سعی بر آن بوده است که از طریق ریشه‌یابی رفتار اجتماعی حمام و وقایع مرتبط با آن از خلال بررسی منابع کتابخانه‌ای شامل مطالعۀ متون تاریخی و ادبی و بررسی میدانی نقوش و آثار به‌جامانده از حمام‌های ایرانی با محوریت مطالعۀ نگاره‌های حمام «گنجعلی‌خان» کرمان به‌‌عنوان یکی از کامل‌ترین حمام‌های واقع در ارسن‌های شهری ایران، صحت این ادعا که حمام فراتر از یک عمل بهداشتی یا فردی، یک آیین اجتماعی در جامعۀ سنتی ایران بوده است، راستی‌آزمایی شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

حمام در متون طب دوره‌ی اسلامی: نظریه و عمل

Concerning the theoretical origins of the bathroom formation in Islamic civilization, from antique natural sciences (medicine) viewpoint, there are trivial researches. Although most of the Medieval Islamic medical texts dealt with the various aspects of human - environment interaction for health, the instructions of these texts in assessing the theoretical tenets of architectural creation have ...

متن کامل

بررسی آرایه‌ها و نگاره‌های تزیینی حمام وکیل شیراز

حمام وکیل شیراز از بناهای مجموعه زندیه است که تحت نظارت مستقیم کریمخان زند ساخته شده است. این حمام، هم به لحاظ عظمت و هم به لحاظ فنون معماری و آرایهها و نگارههای تزیینی‌اش، یکی از بناهای قابل توجه و تحسینبرانگیز دوره‌ی زندیه است. کارهای پژوهشی صورت‌گرفته در مورد حمام وکیل تاکنون بیشتر به بعد باستانشناختی، معماری و نیز برنامههای مرمتی آن پرداختهاند. از این‌رو، پژوهش حاضر به بررسی آرایهها و نگاره...

متن کامل

خوانش مضامین نقوش تزئینی در دیوارنگارههای حمام مهدی قلیخان مشهد و سه پارچه قلمکار دوره قاجار

نقوش تزئینی در معماری و منسوجات عصر قاجار منعکسکننده آراء هنرمندان عصر بوده است. تغییرات نقشپردازی بنابر زیباشناسی زمانه و میزان آرمانگرایی هنرمندان متفاوت است. اهداف اصلی پژوهش، بررسی مضامین نقوش تزئینی در معماری و منسوجات قجری و تبیین آراء هنرمندان ایرانی در اجرای تصویرنگاری در هنر عصر قاجار است. پرسش اساسی این نوشتار، کیفیت مضامین عاشقانه و حماسی نقوش تزئینی در معماری حمام مهدیقلیخان و سه پا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 25

صفحات  35- 42

تاریخ انتشار 2019-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023